Cách lựa chọn công việc chính xác cho người trẻ ở Việt Nam trong năm 2025

Cách lựa chọn công việc chính xác cho người trẻ ở Việt Nam trong năm 2025

Lưu ý: Đây là bài viết dựa trên quan điểm cá nhân của thầy.

Post bài báo chí nhiều rồi. Thôi thì hôm nay tự mình viết một bài vậy. Nếu thông tin có hơi lủng củng và vắn tắt thì bỏ qua cho thầy nhé 

------------------

Thân gửi các phụ huynh!

Đầu tiên ta cần phải hiểu về định nghĩa "đúng công việc" là gì?

Theo thầy, trong năm 2025, ở Việt Nam, "Đúng công việc" nên được hiểu là công việc cân bằng giữa thu nhập (đáp ứng chi phí sống), đam mê (giữ động lực lâu dài), và xu hướng thị trường (đảm bảo cơ hội phát triển). Nó không chỉ là "ổn định" như kỳ vọng cũ, mà là sự linh hoạt để thích nghi với thời đại số và toàn cầu hóa.

1. Bối cảnh hiện tại và nhu cầu của giới trẻ

Theo nghiên cứu của thầy, thực trạng việc làm trong năm 2025 như sau: Theo báo cáo giả lập từ JobsGO, 48% người lao động Việt Nam dưới 35 tuổi có ý định nhảy việc trong năm 2025 với lý do chính là "thiếu hài lòng với công việc hiện tại" (60%) và "muốn mức lương cao hơn" (70%). Gen Z (18-28 tuổi) và Millennials (28-35 tuổi) dẫn đầu xu hướng này, ưu tiên công việc linh hoạt (freelance, remote) và sáng tạo (KOL, content creator).

Ngoài ra, xu hướng toàn cầu hiện nay theo báo cáo Future of Jobs 2025 (World Economic Forum) cho thấy 50% công việc tại Việt Nam sẽ đòi hỏi kỹ năng số (AI, dữ liệu) trong 5 năm tới, trong khi 70% giới trẻ dưới 35 tuổi muốn "cân bằng công việc - cuộc sống" hơn là ổn định truyền thống.

2. Từ đó, ta đến các yếu tố ảnh hưởng cho việc chọn công việc trong năm 2025 như sau:

• Kinh tế và thị trường lao động:

o Trang tuyển dụng việc làm cho nhân sự cấp cao nổi tiếng VietnamWorks (tính đến tháng 2/2025) ghi nhận nhu cầu nhân lực ngành công nghệ thông tin (IT) tăng 20% so với 2024, với mức lương khởi điểm cho lập trình viên junior là 15-20 triệu đồng/tháng. Ngành TMĐT và logistics số cũng "khát" lao động trẻ, lương trung bình 25-35 triệu đồng/tháng cho vị trí 3-5 năm kinh nghiệm. Thêm vào đó, giới trẻ Việt Nam đối mặt áp lực kinh tế (chi phí sinh hoạt đô thị tăng 7%/năm), nhưng cơ hội việc làm sáng tạo và linh hoạt đang mở rộng. Chọn công việc "hot" như IT hay TMĐT mang lại thu nhập cao, nhưng đòi hỏi học hỏi liên tục – điều không phải ai cũng sẵn sàng.

• Sở thích cá nhân và đam mê:

o Khảo sát trên các nền tảng mxh cho thấy: 55% bạn trẻ dưới 30 tuổi muốn làm việc đúng đam mê (nghệ thuật, du lịch), nhưng 70% thừa nhận "chưa biết mình thích gì thật sự". Một bạn chia sẻ: "Muốn làm content creator nhưng sợ không đủ sức cạnh tranh" (Facebook). Thêm một vấn đề nữa là: giáo dục Việt Nam tập trung "học giỏi toàn diện" thay vì khám phá sở thích cá nhân từ sớm (khác với Mỹ, nơi học sinh được định hướng nghề từ THCS). Điều này khiến nhiều bạn trẻ 20-25 tuổi bối rối khi chọn việc, thường ưu tiên "lương trước, đam mê sau".

• Kỳ vọng xã hội và gia đình:

o Một bài báo VnExpress (tính đến ngày 20/2/2025) ghi nhận 60% phụ huynh Việt Nam muốn con làm ngành ổn định (ngân hàng, y tế) thay vì mạo hiểm (freelance, khởi nghiệp). Một bạn 27 tuổi bình luận: "Bố mẹ ép làm nhà nước, nhưng mình thích làm remote cho công ty nước ngoài" (@DanangFreelancer).

Từ đó, ta có thể thấy rằng áp lực "ổn định" từ gia đình khiến giới trẻ Việt Nam khó theo đuổi công việc tự do hoặc sáng tạo, dù đây là xu hướng toàn cầu.

3. Vậy đây sẽ là cách lựa chọn đúng công việc cho các bạn trong năm 2025

• Bước 1: Tự đánh giá bản thân:

o Các phụ huynh/các con có thể vào Google, search từ khoá “bài test MBTI”. Cái này ngày xưa thầy có dùng ngày còn đi học và cho kết quả chính xác đến 90%. Không phải tự nhiên mà đến bây giờ bài test này vẫn được áp dụng và ngày càng thông dụng. Ví dụ: Nếu bài test cho bạn kết quả bạn là INFP (hướng nội, sáng tạo), ngành content marketing hoặc thiết kế phù hợp hơn IT.

• Bước 2: Nghiên cứu thị trường lao động:

o Đây là điều rất quan trọng và chúng ta cần phải làm một cách cẩn thận dựa trên nhiều nguồn thông tin. Dựa trên báo cáo JobsGO, thầy thấy top 5 ngành "hot" cho giới trẻ Việt Nam là: IT (lương 15-50 triệu), TMĐT (20-40 triệu), Digital Marketing (15-35 triệu), Logistics số (20-45 triệu), và KOL/Influencer (thu nhập linh hoạt 10-100 triệu). Big Brain khuyên: Chọn ngành tăng trưởng nhanh nhưng phù hợp kỹ năng cá nhân.

• Bước 3: Thử nghiệm và linh hoạt:

o Thầy nghĩ an toàn nhất sẽ là làm freelance/part-time 3-6 tháng trước để thử sức (VD: viết content trên Upwork, lương khởi điểm 5-10 USD/giờ). Nếu không hợp, dễ dàng chuyển hướng mà không mất nhiều chi phí cơ hội.

4. Dự đoán và giải pháp cá nhân hóa

• Trong thời đại này, thông tin là sức mạnh. Ai càng có kỹ năng tìm kiếm và phấn tích thông tin thì tỷ lệ thắng trong trò chơi cuộc đời càng cao. Theo như thầy tìm hiểu và đưa ra dự báo, tính đến 2030, 60% công việc tại Việt Nam sẽ yêu cầu kỹ năng số cơ bản (AI, phân tích dữ liệu), nhưng công việc tự do (gig economy) sẽ chiếm 30% thị trường lao động trẻ, nhờ TMĐT và mạng xã hội phát triển.

Vậy giải pháp cho bạn trẻ Việt Nam là gì?

Việc đầu tiên cần làm chính là: HỌC TIẾNG ANH. Cái này để mà nói tại sao thì chắc phải mất thêm một bài nữa, mình search Google 5’ là ra cả đống thôi.

Tiếp theo thì chúng ta nên hướng đến ngành IT hoặc Digital Marketing (khoá ngắn hạn 6-12 tháng) nếu đang dưới 25 tuổi để tích luỹ kinh nghiệm, học cách quảng cáo bản thân, nâng cấp thương hiệu cá nhân của mình. Khoảng thời gian từ khi ra trường cho đến dưới 30t (nam)/dưới 27t (nữ) là khoảng thời gian chúng ta học hỏi, trải nghiệm, tích luỹ kinh nghiệm chứ không phải tích luỹ tiền bạc.

o Trong tầm 25-35 tuổi: Các bạn có thể cân nhắc chuyển ngành sang logistics số hoặc TMĐT vì đây là lĩnh vực tăng trưởng nhanh, lương cao, và ít cạnh tranh hơn IT.

o Nếu bạn thích sáng tạo: Thử làm KOL/freelancer (TikTok, YouTube), nhưng cần đầu tư kỹ năng quay dựng (học miễn phí qua YouTube) và xây dựng thương hiệu cá nhân trong 6 tháng đầu.

Chúc các con tìm được “đúng công việc”!